'n Kort bokdraaitjie deur die sentraal-ooste van Namibia vat my toe deur die mopane-paradys en daar's skaars 'n mopaneboom of bos in sig.
Suid van die hoofstad, in die vroeg reënseisoen, kom ek op die B1 hoofweg af op tientalle taxi's, minibusse en ligte vragmotortjies met sleepkarretjies oral onder bome en die verkeerspolisie wie se patrolliemotors met flitsligte rondstaan. Ek dog dis 'n verkeersknoop waar 'n vragdraer dalk 'n klomp Windhoek Bier oor kilometers verloor het of iets só bizar, maar daar sit net hier en daar 'n wag wat die voertuie oppas en die polisiemanne dwaal bietjie doelloos rond en praat op hul selfone. Daar's nie mense nie, nêrens nie.
Mense wat Namibië ken, sal weet, hierdie land is so groot soos God's Genade en wanneer dit reënerig is, nog baie, baie groter.
Toe verstaan ek... die taxi's, busse en stukkende Datsuns het die mopanewurm oesspanne gebring en hulle wag vir die oes om in te kom. Sommer daar tussen Windhoek en Rehoboth en later weer tussen Rehoboth en Dordabis op die distrikspad. Dit gaan momenteel my verstand te bowe hoe die mopane-oesspanne so vinnig weet waar die mopanewurms wei.
Toe sien ek in die weikampe ver van die pad af, loop die vroue met verfemmers in die een hand en lang stokke en soek in die lower van die haakbosse na proteïengewende mopanewurms. Wat ek nie geweet het nie, is dat die wurms op enige lower gedy... nie net mopanebosse nie (die wetenskap van daai vet groen wurms en die daaropvolgende mot-stadia kan Google sommer verduidelik).
Die lank en kort van so mopane-meevaller uit die natuur is meer omvattend. Dis 'n seisoenale meevaller om proteïen aan te vul, dis 'n erg-tradisione lekkerny, dis 'n massiewe inpsuiting vir die kontantekonomie van die straatverkopers en dis 'n helse regsprobleem. Vergeet vir 'n oomblik van die lewensiklus van die mopanewurm en wat sy voorkeur-dieët sou wees. Kyk na die mense!
'n Mopanewurm leef net so vier dae. Dus moet die handelaars spring om die tydsraam ten volle te benut. Iemand ry iewers en kom toevallig op die wurms af. Die boodskap gaan die lug is en transport word gereël na plekke 50km en 100km ver. Die 20l kanne word gelaai en oesspanne verskyn uit die niet. Teen vanaand en môre sit die vroue met Sjinese skottels vol "deep fried mopane wurms a'la Namibia" op 'n straathoek of in 'n gemeenskapsmark.
Maar almal is nie gelukkig nie. Die grondeienaar sien 'n plaasaanval op sy werf en hy weet die vroue dring sy grond dieper binne. Hy vloek en skel en bel die polisie. Hulle daag op en vloek en skel verder. Aankla help nie veel nie, want betreding is nie sommer net 'n klein boete nie, dis hofsake daardie. Die oesspanne maak mos sommer hout bymekaar, breek drade en haal voëleiers uit in die proses. Die klagstaat word langer.
Ek verstaan dat die natuur 'n verweefde ekosisteem is. Daar's 'n voedseketting. Daar is top-eters en miskruiers. Ek verstaan daar is niks goeds in "te" nie, behalwe tevrede en te perd, maar ek verstaan nie vlieë, motte en muskiete nie. Maar ek weet ook dat die duiwel in tye van nood vlieë vang en mopanewurms 'n kosbare lekkerte is vir die wat weet. Skaapkop, afval, kapana en wortels is ook. Ek kan myself indink dat 'n boer kan wens iemand vat die wurms weg in hoop dat daar in die droeë najaar meer droeë materiaal op die veld sal wees vir sy diere om op te lek. Maar ai, die probleme met die oorweldiging van mopanesoekers in 'n man se veld is moeilik regverdigbaar.
Maar die wurms is daar as die bos groen staan en n mopanewurm eet lekker. Gondwana Collection was reeds lankal die promotor van dié dis. Hulle het dit een slag by 'n toerismeskou gewild gemaak en ek het dit al by 'n Gondwana Lodge (waarvan daar só baie deur die land is) op 'n eettafel gekry as 'n smulhappie of saam met stywe pap. Jy bak hom in kookolie en dan dreineer jy die olie af.
Dis egter nie dit waarin die lekkerte lê nie, die lekkerte is in die gemoedelike gesels met die kosmeme wat dit in die mark verkoop. Daar is nogal iets aan haar as sy met pêrelwittande glimlag en die knie effens buig om dankie te sê vir die besigheid wat pas gedoen is.
Geniet die mopanewurmseisoen. Hy snel so vinnig verby soos die omujovaseisoen.
Wat nou is!
.png)
SUBMIT YOUR COMMENT